Thuốc Zepzelca (Lurbinectedin) có công dụng gì, liều dùng và lưu ý

Các thuốc điều trị ung thư có rất nhiều cơ chế hoạt động. Thuốc Zepzelca với hoạt chất Lurbinectedin thông qua quá trình alkyl hóa để phá vỡ DNA của tế bào ung thư. Mời bạn đọc tham khảo các thông tin chi tiết cần biết về thuốc Zepzelca.

Thuốc Zepzelca là gì?

Zepzelca là một loại thuốc điều trị ung thư phổi tế bào nhỏ đã di căn. Thuốc chứa hoạt chất Lurbinectedin, là một chất kiềm hóa. Thuốc do Jazz Pharmaceuticals và PharmaMar phát triển và thương mại hoá. 

Thuốc Zepzelca được FDA phê duyệt vào tháng 06 năm 2020.

Công dụng của thuốc Zepzelca

Zepzelca với hoạt chất Lurbinectedin được sử dụng để điều trị ung thư phổi tế bào nhỏ.

Lurbinectedin được chỉ định khi bệnh ung thư phổi tế bào nhỏ đã di căn đến các bộ phận khác. Sau khi bệnh nhân đã được điều trị bằng hóa trị có chứa bạch kim. Và việc điều trị này không hiệu quả hoặc không còn điều trị bằng phương pháp đó.

Cơ chế hoạt động

Hoạt chất Lurbinectedin liên kết với dư lượng guanine trong rãnh phụ của DNA. Sự liên kết này tạo nên các chất đính kèm và làm cong chuỗi xoắn DNA về phía rãnh chính. Điều này ảnh hưởng đến các hoạt động tiếp theo của các protein liên kết DNA. Và làm nhiễu loạn chu kỳ hoạt động của tế bào, ngăn cản chúng phân chia và chết đi. 

Tế bào ung thư nhìn chung phân chia với tốc độ nhanh hơn và ít sửa lỗi hơn các tế bào khỏe mạnh. Do đó, tế bào ung thư nhạy cảm hơn với tổn thương do thuốc Zepzelca gây nên.

Cách dùng thuốc Zepzelca

Zepzelca là thuốc được sử dụng ở dạng truyền qua tĩnh mạch. Liều lượng thuốc được chỉ định dựa trên cân nặng của bệnh nhân. Tần suất sử dụng thuốc cũng sẽ được bác sĩ điều trị xác định. Trước khi điều trị, bác sĩ có thể chỉ định bổ sung thuốc chống buồn nôn cho bệnh nhân.

Nếu bạn dùng thuốc Zepzelca chung với các loại thực phẩm hoặc thuốc khác như: bưởi, nước ép bưởi, verapamil, ketoconazol, rifampin…, thì nồng độ Lurbinectedin trong máu có thể bị ảnh hưởng. Do đó, bệnh nhân cần thông báo với bác sĩ tất cả các loại thuốc và chất bổ sung mà mình đang sử dụng.

Những lưu ý khi sử dụng thuốc Zepzelca

Trước khi dùng thuốc Zepzelca

Bạn cần thông báo với bác sĩ tình trạng bệnh lý của bản thân đang mắc phải. Hoặc nếu bạn đã từng mắc các bệnh về gan, thận.

Trước khi điều trị, bạn sẽ phải thử thai âm tính. Hoạt chất Lurbinectedin có thể gây hại cho thai nhi. Do đó, nếu bạn là phụ nữ, bạn không được sử dụng thuốc Zepzelca khi đang mang thai. Bạn cần sử dụng biện pháp tránh thai hiệu quả trong suốt quá trình điều trị và ít nhất trong 6 tháng sau liều cuối cùng.

Nếu bạn là nam, cần thực hiện biện pháp tránh thai cho vợ hay người yêu của mình trong quá trình điều trị. Và việc này cần duy trì ít nhất trong 4 tháng sau liều cuối cùng.

Bạn cần thông báo cho bác sĩ ngay lập tức nếu nghi ngờ có thai khi mẹ hoặc cha đang dùng thuốc Lurbinectedin.

Đồng thời, bạn không cho con bú trong khi sử dụng thuốc và ít nhất 2 tuần sau liều điều trị cuối cùng.

Quên liều

Trong trường hợp bạn bỏ lỡ 1 liều theo lịch điều trị, bạn cần xin tư vấn từ bác sĩ điều trị của mình.

Quá liều

Thuốc Zepzelca được bảo quản và cung cấp tại các bệnh viện hoặc cơ sở y tế nên rất hiếm trường hợp xảy ra quá liều dùng. Trong trường hợp xảy ra quá liều, bệnh nhân cần được chăm sóc y tế khẩn cấp.

Tác dụng phụ của thuốc Zepzelca

Giảm bạch cầu

Tế bào bạch cầu trong cơ thể đóng vai trò rất quan trọng trong việc chống lại nhiễm trùng. Việc điều trị ung thư bằng thuốc Zepzelca có thể làm giảm số lượng bạch cầu nên nguy cơ nhiễm trùng cơ hội sẽ tăng lên. 

Bệnh nhân có biểu hiện sốt cao, đau họng, cảm lạnh, khó thở, ho, nóng rát khi tiểu hoặc các vết loét lâu lành cần báo ngay cho bác sĩ điều trị.

Mệt mỏi

Mệt mỏi là triệu chứng thường gặp khi điều trị các căn bệnh ung thư. Bệnh nhân cảm thấy mệt mỏi ngay cả khi nghỉ ngơi. Trong thời gian dùng thuốc Zepzelca, bệnh nhân cần điều chỉnh lịch sinh hoạt hằng ngày của mình. Đồng thời, tăng cường thời gian nghỉ ngơi, cần tiết kiệm năng lượng, tập thể dục vừa sức hoặc đi bộ. Đó là một vài cách giúp giảm triệu chứng mệt mỏi.

Thiếu máu

Thuốc Zepzelca có thể làm giảm lượng hồng cầu trong máu. Do đó, bệnh nhân thường cảm thấy mệt mỏi, yếu sức và thậm chí là khó thở. Bệnh nhân có thể được xem xét truyền máu bổ sung khi lượng hồng cầu quá thấp.

Các vấn đề về thận

Thuốc Zepzelca có thể gây nên các vấn đề liên quan đến thận. Trong đó có tăng nồng độ creatinin máu. Tác dụng phụ này sẽ được theo dõi thông qua việc xét nghiệm máu. Bệnh nhân cần thông báo với bác sĩ nếu có các triệu chứng liên quan đến tổn thương về thận như: giảm số lượng nước tiểu, tiểu ra máu, chán ăn hoặc bị phù ở mắt cá bàn chân.

Tác dụng phụ ở gan

Bạn cần được xét nghiệm chức năng gan để kiểm tra các tổn thương gan có thể gặp phải trong quá trình điều trị bằng thuốc Zepzelca. Bệnh nhân có thể bị các dấu hiệu nhiễm độc gan như: vàng da, vàng mắt, nước tiểu màu sẫm, đau hạ sườn bên phải… Khi đó, cần thông báo ngay lập tức cho bác sĩ điều trị.

Tăng đường huyết

Thuốc Zepzelca có thể làm tăng lượng đường huyết ở bệnh nhân có và không mắc bệnh đái tháo đường. 

Bác sĩ sẽ theo dõi định kỳ lượng đường huyết của bệnh nhân. Trong trường hợp bệnh nhân gặp các triệu chứng bất thường như: tăng cảm giác khát, tiểu nhiều, đói bụng, nhìn bị mờ, đau đầu hoặc hơi thở có mùi hoa quả…, bệnh nhân cần thông báo với bác sĩ của mình.

Đối với bệnh nhân đái tháo đường cần kiểm tra lượng đường huyết thường xuyên và báo cáo với bác sĩ điều trị.

Giảm tiểu cầu

Tiểu cầu là thành phần trong quá trình đông máu. Nếu số lượng tiểu cầu quá thấp có thể dẫn đến nguy cơ chảy máu cao hơn. Bệnh nhân cần thông báo với bác sĩ nếu có dấu hiệu bầm tím, chảy máu quá mức bao gồm: chảy máu mũi, chảy máu răng, có máu trong nước tiểu hoặc phân.

Nôn ói

Bệnh nhân có thể được bác sĩ kê đơn thuốc bổ sung để tránh tác dụng phụ này khi dùng thuốc. Ngoài ra, bệnh nhân cần tránh ăn quá nhiều, ăn đồ dầu mỡ hoặc các loại thực phẩm có tính axit… 

Chán ăn hoặc thay đổi khẩu vị

Thuốc Zepzelca có thể gây tác dụng tiêu cực đến cảm giác thèm ăn của bệnh nhân. Một vài trường hợp còn có thể gây khó khăn cho việc ăn uống. Bệnh nhân có thể chia nhỏ bữa ăn trong ngày, hoặc có thể sử dụng thực phẩm dinh dưỡng bổ sung nếu ăn không đủ. 

Một vài trường hợp có thể không cảm nhận được mùi vị của thức ăn hoặc có vị kim loại trong miệng. Người bệnh có thể thay đổi khẩu vị, không thích những món trước đó đã từng rất thích. Triệu chứng này có thể kéo dài vài tháng sau khi kết thúc điều trị. 

Đau khớp

Bác sĩ có thể chỉ định một số loại thuốc khác điều trị hoặc làm giảm các cơn đau cơ, khớp trong thời gian điều trị thuốc Zepzelca.

Ho, khó thở

Một số bệnh nhân có thể gặp triệu chứng ho, hụt hơi. Cần thông báo bác sĩ ngay nếu bệnh nhân cảm thấy khó thở trầm trọng.

Rối loạn điện giải

Việc dùng thuốc Zepzelca có thể ảnh hưởng đến nồng độ các chất điện giải trong cơ thể. Nếu nồng độ chất điện giải quá thấp bác sĩ có thể kê đơn bổ sung qua đường truyền tĩnh mạch hoặc đường uống. Bệnh nhân cần đường xét nghiệm kiểm tra nồng độ chất điện giải thường xuyên.

Một số tác dụng phụ ít gặp

• Tiêu cơ vân: Trong một số trường hợp hiếm gặp, thuốc Zepzelca có thể gây tiêu cơ vân. Tiêu cơ vân là triệu chứng khi mô cơ bị tổn thương giải phóng protein và chất điện giải vào máu gây ra đau và yếu cơ nghiêm trọng. Bác sĩ sẽ theo dõi nồng độ creatine phosphokinase của bệnh nhân để kiểm tra tác dụng phụ này.
• Thoát mạch: Việc truyền Zepzelca vẫn có thể gây ra cảm giác bỏng và đau cho dù nhân viên y tế truyền thuốc cẩn thận và đúng quy cách. Việc tiêm truyền thuốc luôn có nguy cơ là thuốc này có thể bị rò rỉ ra ngoài tĩnh mạch tại vị trí tiêm, dẫn đến tổn thương mô. Nếu khu vực tiêm trở nên đỏ, sưng hoặc đau trong hoặc sau khi truyền thuốc Zepzelca, người bệnh hãy thông báo cho nhân viên y tế ngay lập tức.

Bảo quản thuốc Zepzelca

• Thuốc được bảo quản ở nơi khô ráo, thoáng mát. Tránh tiếp xúc trực tiếp ánh nắng mặt trời.
• Thuốc cần phải để xa tầm tay của trẻ em và thú nuôi trong nhà.

Giá thuốc Zepzelca

Giá thuốc Zepzelca có sự dao động nhất định giữa các nhà thuốc hoặc đại lý phân phối. Bệnh nhân cần tham khảo trực tiếp tại các địa chỉ uy tín, đáng tin cậy.

Bài viết chia sẻ thông tin tổng quan về thuốc Zepzelca. Qua đó, Zepzelca là một loại thuốc đặc trị và cần được sự chỉ định của bác sĩ trước khi sử dụng. Bệnh nhân cần tuân thủ phác đồ của bác sĩ đưa ra. Đồng thời, giữ cho mình một tâm thái lạc quan, lối sống lành mạnh để giảm thiểu các biến chứng của căn bệnh.

Asia Genomics hy vọng những thông tin của bài viết sẽ giúp ích phần nào cho bạn đọc. Hãy theo dõi Asia Genomics để cập nhật các thông tin hữu ích ngay nhé.