Thuốc Gemzar (Gemcitabine Hydrochloride) – Liều dùng, tác dụng và lưu ý

Thuốc Gemzar là thuốc điều trị cho các bệnh nhân ung thư phổi không phải tế bào nhỏ ở giai đoạn đầu và giai đoạn tiến triển.

Song, đâu đó vẫn còn rất nhiều bệnh nhân không thực sự hiểu rõ về dược phẩm này, họ sử dụng hoặc lạm dụng thuốc quá mức. Từ đó mà gây ra ảnh hưởng lớn đến sức khỏe bản thân và liệu trình điều trị của bác sĩ. Cùng Asia Genomics tìm hiểu về thuốc qua bài viết dưới đây.

Thuốc Gemzar là thuốc gì?

• Thuốc Gemzar chứa hoạt chất Gemcitabine Hydrochloride là thuốc đặc trị cho các bệnh nhân ung thư phổi không phải tế bào nhỏ tiến triển tại chỗ hoặc di căn sang các bộ phận khác.
• Gemzar kết hợp với các loại thuốc khác có khả năng điều trị các bệnh ung thư khác như: Ung thư bàng quang, ung thư tụy, ung thư buồng trứng, ung thư vú,…

Liều lượng thuốc đối với từng đối tượng sử dụng

Tất cả các bệnh nhân sử dụng thuốc Gemzar đều phải được sự chấp nhận và kê đơn của bác sĩ điều trị.

Bệnh nhân ung thư phổi không phải tế bào nhỏ

Dùng đơn trị liệu

• Ở người lớn, liều khuyến cáo của Gemzar là 1000mg/m2, được truyền tĩnh mạch trong 30 phút.
• Lặp lại điều trên 1 lần/tuần và thực hiện trong 3 tuần liên tiếp. Kết thúc 3 tuần sẽ được nghỉ 1 tuần. Sau đó tiếp tục chu kỳ 4 tuần (3 tuần điều trị và 1 tuần nghỉ).
• Theo dõi bệnh nhân chặt chẽ để giảm liều lượng thuốc dựa vào mức độ độc tính xảy ra trên bệnh nhân.

Dùng kết hợp

Gemzar được nghiên cứu dùng kết hợp với Cisplatin theo 2 phác đồ sau:

• Phác đồ 3 tuần: Tiêm 1250mg/m2 vào tĩnh mạch trong vòng 30 phút ở các ngày 1 và 8 của chu kỳ 21 ngày. Trước khi tiêm Gemzar ngày 1, phải tiêm Cisplatin từ 75-100mg/m2 của chu kỳ. Xem xét mức độ thích ứng để giảm liều lượng cho bệnh nhân.
• Phác đồ 4 tuần: Gemzar được tiêm 1000mg/m2 vào tĩnh mạch ở các ngày 1, 8 và 15 của chu kỳ 28 ngày. Cisplatin cũng được tiêm vào ngày 1 giống với phác đồ 3 tuần. Có thể giảm liều dựa vào mức độ độc ở mỗi bệnh nhân.

Ung thư tụy

• Liều lượng tiêm ở người lớn là 1000mg/m2, tiêm trực tiếp vào tĩnh mạch trong vòng 30 phút.
• Giai đoạn đầu, tiêm mỗi tuần 1 lần, và tiếp tục trong vòng 7 tuần. Sau 7 tuần được nghỉ 1 tuần để tiếp tục giai đoạn 2.
• Giai đoạn tiếp theo, mỗi tuần tiêm 1 lần, tiêm liên tục trong 3 tuần, và sau đó nghỉ 1 tuần. Chu kỳ 4 tuần này được lặp lại xuyên suốt quá trình điều trị.
• Cân nhắc giảm liều lượng thuốc dựa vào tình trạng của bệnh nhân.

Ung thư vú

• Ở người lớn, Gemzar (1250mg/m2) cho bệnh nhân ung thư vú dùng kết hợp với một paclitaxel, được tiêm truyền tĩnh mạch trong 30 phút, tiêm vào ngày 1 và 8 của chu kỳ 21 ngày.
• Paclitaxel 175 mg/m2 tiêm vào tĩnh mạch trong 3 giờ sau khi tiêm Gemzar.

Cảnh báo và các phản ứng phụ khi sử dụng thuốc Gemzar

Dấu hiệu nghiêm trọng

• Khó thở không rõ nguyên nhân hoặc các triệu chứng khác liên quan đến nhiễm độc phổi nặng.

• Hội chứng tan máu Ure huyết.
• Nhiễm độc gan nghiêm trọng.
• Hội chứng rò rỉ mao mạch.
• Hội chứng bệnh não có hồi phục sau.

Ngoài những tình trạng đã kể trên, các dấu hiệu độc tính nghiêm trọng khác thì vẫn được điều trị bằng Gemzar hoặc giảm liều lượng xuống còn 50%.

Tác dụng phụ khi sử dụng Gemzar

Độc tính trên hệ tạo máu

• Gemzar ức chế tủy xương nên có thể gây ra thiếu máu, giảm bạch cầu, tiểu cầu ở những bệnh nhân đang điều trị.
• Tuy nhiên, tình trạng ức chế tủy xương ngắn nên thường không phải giảm liều lượng thuốc cũng hiếm khi xảy ra tình trạng phải giảm liều.
• Mặc dù vậy, bệnh nhân điều trị bằng Gemzar vẫn nên được theo dõi kỹ lường số tiểu cầu, bạch cầu và bạch cầu hạt trước mỗi liều và mỗi chu kỳ.
• Điều chỉnh liều nên được cân nhắc khi phát hiện tình trạng giảm tủy xương do Gemzar gây ra.

Ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa

• Gemzar gây ra các bất thường về men Transaminase ở gan, dấu hiệu này xảy ra ở ⅔ bệnh nhân.
• Tình trạng này thường nhẹ, không tiến triển nghiêm trọng và ít có khả năng ngừng thuốc. Nhưng vẫn phải thận trọng với bệnh nhân suy gan.
• Buồn nôn và nôn mửa xảy ra trong khoảng ⅓ số bệnh nhân điều trị bằng Gemzar. Và chỉ có 20% bệnh nhân cần điều trị đối với việc nôn ói này. Đa số các bệnh nhân đều được điều trị bằng thuốc chống nôn.

Ảnh hưởng đến thận

• Thận là bộ phận chính đào thải thuốc Gemzar. Do đó, triệu chứng protein niệu và huyết niệu nhẹ sẽ xảy ra trong khoảng ½ số bệnh nhân.
• Nên cho bác sĩ biết về tình trạng thận của bạn hoặc các hội chứng tan máu Ure huyết (HUS), để được xem xét nên hay không nên điều trị bằng Gemzar.
• Ngừng điều trị ở những bệnh nhân HUS hoặc suy thận nặng.
• Nên cân nhắc khi tiến hành điều trị bởi vì suy thận có thể không phục hồi ngay cả khi bạn đã chấm dứt điều trị.

Nhiễm độc phổi

• Sử dụng thuốc Gemzar có thể gây nhiễm độc ở phổi, bao gồm các bệnh như: viêm phổi kẽ, xơ phổi, phù phổi và ARDS (hội chứng suy hô hấp).
• Các triệu chứng về phổi có thể tiếp diễn đến 2 tuần sau khi đã tiêm xong liều cuối cùng.
• Vì vậy, nên ngưng điều trị ở những bệnh nhân bị khó thở không rõ nguyên nhân, bị co thắt phế quản hoặc bất kỳ dấu hiệu nhiễm độc phổi khác.

Dị ứng

• Có 25% bệnh nhân xảy ra nổi ban và 10 % bệnh nhân nổi ban kèm ngứa ngáy. Hiện tượng này thường nhẹ, không nhất thiết phải giới hạn liều thuốc.

Một số tác dụng phụ khác

• Những triệu chứng phổ biến như: Sốt, nhức đầu, đau lưng, ớn lạnh, đau cơ, suy nhược, chán ăn,…
• Khoảng 20% bệnh nhân có triệu chứng giống bệnh cúm, đây cũng là một trong số tác dụng phụ của thuốc Gemzar.
• Các phản ứng khác như: Nhồi máu cơ tim, suy tim sung huyết, rối loạn nhịp tim cũng xảy ra ở bệnh nhân dùng Gemzar nhưng hiếm gặp. Và, hiện tại vẫn chưa có bằng chứng chứng minh Gemzar gây ra độc tính trên tim.

Trên đây chỉ là một số tác dụng phụ nghiêm trọng và thường xuyên xảy ra, chứ không phải là tất cả. Mỗi người có mỗi cách phản ứng thuốc khác nhau và xuất hiện tác dụng ngoài ý muốn khác nhau. Vì vậy, nếu có bất kỳ triệu chứng khác thường nào hãy liên lạc với cơ sở y tế để được hỗ trợ chi tiết hơn.

Các trường hợp tránh dùng thuốc Gemzar

Người mắc các bệnh về phổi, thận, gan

Gemzar ảnh hưởng trực tiếp và gây ra các phản ứng ngoài mong muốn đến phổi, thận, gan,… Nên những bệnh nhân mắc phải các bệnh này cần cân nhắc và xem xét kỹ lưỡng trước khi quyết định điều trị bằng Gemzar.

Phụ nữ mang thai và cho con bú

• Gemzar gây hại cho thai nhi. Vì thế, khuyến cáo phụ nữ không nên mang thai khi đang điều trị bằng Gemzar.
• Phụ nữ nên sử dụng biện pháp tránh thai hiệu quả trong khi sử dụng thuốc và trong 6 tháng sau liều tiêm cuối cùng.
• Phụ nữ đang trong quá trình điều trị cũng được khuyến cáo không nên cho con bú. Để tránh những phản ứng có hại cũng như những mối nguy cơ tiềm ẩn cho thai nhi.

Đối với nam giới

• Dựa theo các kiểm định ở động vật, Gemzar có thể làm giảm khả năng sinh sản ở nam giới và có thể sẽ gây độc cho gen.
• Do đó, nam giới cũng nên sử dụng biện pháp tránh thai trong giai đoạn điều trị và trong 3 tháng sau khi chấm dứt liều cuối cùng.

Những người lái xe và vận hành máy móc

• Gemzar gây ra phản ứng phụ là chứng ngủ gà, có thể từ nhẹ đến trung bình.
• Do vậy, để đảm bảo an toàn, bệnh nhân được khuyến cáo không nên lái xe hoặc điều khiển máy móc trong suốt quá trình điều trị.

Ngày nay, có rất nhiều website cung cấp thông tin về thuốc Gemzar nói riêng và nhiều loại thuốc khác nói chung. Nên việc lựa chọn website để tin tưởng là một điều khó khăn.

Thấu hiểu được điều đó, chúng tôi – Asia Genomics tự hào, tự tin là người bạn đồng hành an toàn cùng bạn. Asia Genomics là nơi đáng để bạn đặt niềm tin khi gặp bất kỳ khó khăn và thắc mắc trong các loại thuốc và bệnh tật. Giá trị bạn nhận được là niềm vinh dự của chúng tôi.

Nguồn tham khảo:

1. https://academic.oup.com/oncolo/article/2/3/184/6386136
2. https://reference.medscape.com/drug/infugem-gemzar-gemcitabine-342218#6