Thuốc Piqray (Alpelisib) là thuốc gì? Liều dùng và công dụng

Piqray (Alpelisib) là thuốc được dùng để điều trị cho bệnh nhân ung thư vú ở nam và nữ sau mãn kinh. Thuốc thường được chỉ định dùng kết hợp với nhiều loại thuốc khác, phổ biến nhất là Fulvestrant.

Thông tin thuốc Piqray (Alpelisib)

Piqray là một loại thuốc điều trị ung thư được sử dụng để điều trị cho phụ nữ sau mãn kinh và nam giới, mắc bệnh ung thư vú tiến triển cục bộ hoặc đã di căn đến các bộ phận khác của cơ thể.

Thuốc Piqray (Alpelisib) chỉ có thể được sử dụng khi các tế bào ung thư có thụ thể cho một số hormone trên bề mặt chúng (HR dương tính). Và chúng không có một lượng lớn thụ thể khác được gọi là HER2 (HER2 âm tính). 

Các tế bào ung thư cũng phải được chứng minh là có một đột biến cụ thể (thay đổi) trong gen được gọi là “PIK2CA”. Theo thống kê thông tin y tế thế giới, bệnh nhân ung thư vú giai đoạn cuối có HR+ có một đột biến có thể kích hoạt đồng dạng PI3K-alpha, được gọi là PIK3CA chiếm từ 30 đến 40%. Những đột biến này có liên quan đến kháng trị liệu nội tiết, tiến triển bệnh và tiên lượng xấu.

Cách hoạt động của thuốc Piqray (Alpelisib)

Piqray (Alpelisib) là một loại thuốc điều trị nhắm mục tiêu gọi là chất ức chế PI3K ngăn chặn con đường PI3K. Con đường này giúp tất cả các tế bào kể cả khỏe mạnh và thành phần ung thư đều nhận được năng lượng cần thiết.

Khi con đường này bị kích hoạt quá mức do đột biến gen PIK3CA, chúng có thể cho phép tế bào ung thư tồn tại và phát triển. Lúc này, thuốc ức chế và giúp ngăn chặn lộ trình này, với mục tiêu tiêu diệt tế bào ung thư.

Các đột biến khác nhau trong gen PIK3CA tạo ra nhiều loại protein PI3 khác biệt, được các nhà nghiên cứu gọi là đồng dạng. Có một số loại của PI3, một trong số chúng là đồng dạng alpha. Thuốc Piqray nhắm mục tiêu cụ thể đến đồng phân này.

Công dụng của thuốc Piqray (Alpelisib)

Ở những bệnh nhân có tế bào ung thư bị đột biến PIK3CA, một dạng bất thường của enzyme PI3K được tạo ra để kích thích tế bào ung thư phân chia và phát triển một cách mất kiểm soát. 

Hoạt chất trong Piqray, Alpelisib, hoạt động bằng cách ngăn chặn hoạt động của PI3K bất thường, do đó giảm sự phát triển và lây lan của ung thư.

Cách dùng thuốc Piqray (Alpelisib)

Liều dùng thuốc Piqray (Alpelisib)

Với bệnh nhân trưởng thành bị ung thư vú, liều dùng khuyến cáo là 300mg. Dùng mỗi ngày một lần với thức ăn. Khi dùng thuốc Piqray (Alpelisib), liều khuyến cáo của Fulvestrant là 500mg uống vào các ngày 1, 15 và 29, mỗi tháng một lần.

Trường hợp, bệnh nhân quên liều, hãy uống thuốc ngay khi nhớ ra. Nếu thời gian trễ liều quá 9 giờ, hãy bỏ qua cử đó. Không được sử dụng hai liều cùng một lúc.

Trường hợp, bệnh nhân bị nôn sau khi uống thuốc, đừng dùng liều khác. Hãy chờ đến cử tiếp theo để dùng.

Thuốc thường được dùng kết hợp với Fulvestrant. Đây là một mũi tiêm thường được dùng 2 tuần một lần lúc đầu, sau đó mỗi tháng một lần. 

Uống thuốc Piqray (Alpelisib) đúng cách

• Thức ăn giúp tăng cường đáng kể sự hấp thụ của Alpelisib. Uống thuốc khi đói có thể dẫn đến lượng máu không đủ và giảm hiệu quả của thuốc.
• Bệnh nhân cần uống viên nén Piqray với thức ăn và vào cùng thời điểm mỗi ngày.
• Nuốt toàn bộ viên thuốc, không được nghiền nát, nhai hoặc làm vỡ thuốc. Không sử dụng thuốc đã bị vỡ hoặc nứt.

Những lưu ý khi dùng thuốc Piqray (Alpelisib)

Trước khi sử dụng Piqray (Alpelisib), bệnh nhân cần thông báo với bác sĩ về tình trạng sức khỏe của bạn, bao gồm:

• Có tiền sử bệnh tiểu đường.
• Có tiền sử phát ban da, đỏ da, phồng rộp môi, mắt hoặc miệng hay lột da.
• Đang mang thai hoặc có kế hoạch sinh em bé. Vì thuốc piqray có thể gây độc cho thai nhi.
• Bệnh nhân đang cho con bú bằng sữa mẹ.

Kế hoạch sinh sản trong khi điều trị:

• Phụ nữ có khả năng mang thai cần sử dụng các biện pháp ngừa thai hiệu quả trong khi điều trị với Piqray. Đặc biệt duy trì biện pháp an toàn trong 1 tuần sau liều cuối cùng.
• Với nam giới có bạn gái có khả năng mang thai nên sử dụng bao cao su và biện pháp ngừa thai hiệu quả trong khi điều trị bằng Piqray. Bệnh nhân vẫn tiếp tục duy trì các biện pháp an toàn trong 1 tuần sau liều thuốc cuối cùng.

Tương tác của thuốc Piqray (Alpelisib)

Piqray và rượu

Rượu có thể làm một số tác dụng phụ của thuốc Piqray (Alpelisib) thêm trầm trọng như:

• Tình trạng viêm miệng (vết loét hoặc gây sưng trong miệng).
• Tình trạng tiêu chảy nặng.
• Suy nhược kéo dài.
• Giảm cân nặng.
• Đau đầu và bụng.

Tương tác giữa Piqray (Alpelisib) và các loại thuốc khác

Piqray có thể tương tác với một số loại thuốc khác và các loại thực phẩm bổ sung không kê đơn (OTC). Để đảm bảo an toàn hãy cho bác sĩ biết các loại thuốc, bạn hoặc bệnh nhân đang dùng và sắp dùng.

Ngoài ra, các loại thuốc không nên sử dụng với Piqray (Alpelisib) bao gồm:

• Chất cảm ứng CYP3A4 mạnh: Cơ thể của bệnh nhân sẽ sử dụng một loại enzyme (protein) gọi là CYP3A4 để phân hủy Piqray sau khi bạn dùng một liều thuốc. Chính vì vậy, khi dùng Piqray với những loại thuốc này có thể làm mất tác dụng chữa trị. Chất cảm ứng CYP3A4 gồm thuốc chống động kinh Phenytoin (Dilantin) và Carbamazepine (Tegretol). Thuốc khangs sinh Rifampin (Rifadin).
• Thuốc ức chế protein kháng ung thư vú (BCRP) bao gồm thuốc điều trị HIV Nelfinavir và Ritonavir hay thuốc điều trị ung thư Gefitinib (Iressa) và Imatinib (Gleevec).

Tác dụng phụ của thuốc Piqray (Alpelisib)

Các tác dụng phụ phổ biến của Piqray (Alpelisib) khi sử dụng với Fulvestrant

• Gây phát ban.
• Có hiện tượng buồn nôn.
• Gây suy nhược và mệt mỏi.
• Giảm sự thèm ăn.
• Có hiện tượng lở miệng.
• Có hiện tượng nôn mửa.
• Gậy sụt giảm cân nặng.
• Có hiện tượng rụng tóc.
• Xuất hiện các thay đổi trong các xét nghiệm máu.

Các tác dụng nghiêm trọng của thuốc Piqray (Alpelisib)

• Phản ứng dị ứng nghiêm trọng: Trường hợp này có biểu hiện bao gồm khó thở, sưng mặt hoặc cổ họng, da đỏ bừng, phát ban, sốt hoặc nhịp tim nhanh.
• Phản ứng da nghiêm trọng: Biểu hiện bao gồm phát ban nghiêm trọng hoặc phát ban ngày càng tồi tệ hơn, da ửng đỏ, các triệu chứng giống như cúm, phồng rộp môi, mắt hoặc miệng, mụn nước trên da hoặc da bị bong tróc, bệnh nhân có thể bị sốt.
• Mức đường huyết cao (tăng đường huyết): Các triệu chứng bao gồm khát nước, khô miệng, đi tiểu thường xuyên hơn bình thường hoặc có lượng nước tiểu cao hơn bình thường, tăng cảm giác thèm ăn kèm theo sụt cân, lú lẫn, buồn nôn, khó thở, da khô hoặc đỏ bừng.
• Gặp vấn đề về phổi (viêm phổi): Biểu hiện như khó thở, ho hoặc đau ngực.
• Tiêu chảy hoặc viêm ruột kết: Tiêu chảy nặng có thể dẫn đến mất nước nhiều trong cơ thể và gây tổn thương thận. Ngoài ra hãy thông báo ngay cho bác sĩ hoặc đưa bệnh nhân đến ngay cơ sở y tế khi xuất hiện các triệu chứng như bị tiêu chảy, đau vùng dạ dày (bụng) hoặc thấy chất nhầy hoặc máu trong phân. Trong quá trình điều trị bệnh nhân nên cung cấp đủ nước hoặc dùng thuốc để điều trị tiêu chảy hoặc viêm đại tràng.

Trên đây là những thông tin chi tiết về Piqray (Alpelisib) cũng như hướng dẫn sử dụng thuốc đúng cách. Do thuốc có thể được dùng kết hợp với nhiều loại thuốc khác nhau nhưng cũng đừng vì thế mà chủ quan. Hãy thông báo chi tiết cho bác sĩ về những loại bạn đang dùng hoặc sẽ dùng để đảm bảo an toàn và hiệu quả điều trị được tốt nhất. Theo dõi ngay Website Asia Genomics để biết thêm nhiều kiến thức y dược hoặc các loại thuốc đặc trị ung thư khác.

Nguồn tham khảo:

1. https://www.ema.europa.eu/en/medicines/human/EPAR/piqray
2. https://www.us.piqray.com/metastatic-breast-cancer/
3. https://www.drugs.com/piqray.html
4. https://www.medicalnewstoday.com/articles/drugs-piqray